Status prawny

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie, jak pozostałe 48 kolegiów, działa na podstawie ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t. jedn. Dz. U. 2018, poz. 570).

Instytucja kolegiów odwoławczych przy sejmikach samorządowych powołana została na podstawie art. 39 ust. 4 pierwotnego tekstu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16 poz. 95 - obecnie jest to ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. 2019, poz. 506 z p. zm.). W kompetencjach ówczesnych kolegiów leżało rozpoznawanie odwołań od decyzji administracyjnych wydawanych przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast w sprawach należących do zadań własnych gmin. Od 1995 r. kolegia odłączyły się organizacyjnie, finansowo i personalnie od sejmików samorządowych, stając się państwowymi jednostkami budżetowymi. Nastąpiły także zmiany w zakresie powoływania członków i prezesów. Od 1999 r. Prezes Rady Ministrów powołuje prezesów kolegium, zaś pozostałych członków kolegium, zarówno etatowych jak i pozaetatowych, na wniosek prezesa kolegium.


Zgodnie z art 3 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych,  kolegia są państwowymi jednostkami budżetowymi. Są to takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Kompetencje

Samorządowe kolegia odwoławcze są organami administracji publicznej wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województw samorządowych), w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz.U.2018.2096 j.t.) i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2019.900 j.t.), w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. W sprawach, o których mowa wyżej, kolegia są organami właściwymi w szczególności do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub do stwierdzania nieważności decyzji. Kolegia rozstrzygają również spory przedsądowe, w zakresie ustalania wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste.

Właściwość miejscowa

Terytorialny obszar działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie obejmuje powiaty:

• grodziski,
• legionowski, 
• nowodworski, 
• otwocki, 
• piaseczyński, 
• pruszkowski, 
• sochaczewski, 
• warszawski zachodni, 
• wołomiński, 
• żyrardowski; 
• oraz Miasto Stołeczne Warszawę.

Kolegium jest właściwe także do orzeczeń wydawanych przez samorządowe władze województwa mazowieckiego.

Pozostałe akty prawne:

Pozostałe regulacje prawne dotyczące działania samorządowych kolegiów odwoławczych:

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 17 listopada 2003 r. w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz.U.2003.198.1925)
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 9 sierpnia 1999 r. w sprawie maksymalnej liczby etatowych członków samorządowych kolegiów odwoławczych. (Dz. U. Nr 74, poz. 828)
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18 maja 1999 r. w sprawie trybu przeprowadzania konkursu na członków samorządowego kolegium odwoławczego (Dz. U. 1999 Nr 47.poz.462).
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16 lutego 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego wobec członków samorządowego kolegium odwoławczego oraz wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarcia (Dz.U.2001.14.125).
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej oraz szczegółowych zasad wynagrodzenia prezesa, wiceprezesa, pozostałych członków samorządowego kolegium odwoławczego i pracowników biura tego kolegium (Dz.U.2017.931 -j.t.). 

Procedury

Proceduralną podstawą orzekania składów Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie jest ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ((Dz.U.2018.2096 j.t.)) oraz ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2019.900 j.t.). Po zmianie, jaka dokonała się w nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 22, poz. 268), istnieje domniemanie ogólnej właściwości samorządowego kolegium odwoławczego jako organu administracji publicznej wyższego stopnia w indywidualnych sprawach administracyjnych załatwianych przez organy jednostek samorządu terytorialnego chyba, że ustawy szczególne wskazują inny organ.

Decyzje (postanowienia) administracyjne i podatkowe wydane przez Kolegium można zaskarżyć do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od daty doręczenia, zaś od decyzji wydanych na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. (uchylających decyzję I instancji i przekazujących sprawę do ponownego rozpoznania) - służy sprzeciw, na wniesienie którego termin wynosi 14 dni. Zarówno skargę, jak i sprzeciw wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Kolegium.

Na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych oraz art. 78-81 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami  samorządowe kolegia odwoławcze rozpoznają także spory w sprawach aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości. Od orzeczenia wydanego w tym trybie przysługuje sprzeciw do sądu powszechnego.

Tryb działania

Kolegia orzekają w składach trzyosobowych, którym przewodniczy prezes kolegium lub wyznaczony przez niego członek etatowy kolegium. Członkowie orzekający podczas orzekania związani są jedynie przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawuje sąd administracyjny.

Budżet

Budżet Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie ustalany jest corocznie w Ustawie Budżetowej.